Miód znany jest ze swoich właściwości prozdrowotnych. Jednak, aby czerpać z niego, to co najcenniejsze, warto wiedzieć kilka rzeczy, m.in. jak kupić dobry miód i jak go używać w swojej kuchni.
Miód jest produktem wytwarzanym przez pszczoły z zebranego nektaru kwiatowego lub ze spadzi. Nie bez powodu utarło się powiedzenie “Pracowita jak pszczoła”. Aby wytworzyć pół kilograma miodu pszczoły muszą przelecieć ok. 90 000 km i usiąść na ok. 2 milionach kwiatów!
Korzystne właściwości miodu były znane już w starożytności. Miód był tak ceniony, że traktowano go jako wyraz hołdu czy forma zapłaty. Pewnie słyszeliście również o królowej Egiptu Kleopatrze, która regularnie zażywała kąpieli w mleku i miodzie, dzięki czemu, jak twierdziła, zachowywała młody wygląd 🙂
Rodzaje miodu
W zależności od pochodzenia miodu, możemy wyróżnić miody:
- nektarowe (wielokwiatowe lub pochodzące z określonej rośliny)
- spadziowe (ze spadzi iglastej lub liściastej)
- nektarowo-spadziowe
Co dobrego znajdziemy w miodzie?
W miodzie dominującą część stanowią cukry proste (w ok. 67%) – głównie glukoza i fruktoza. Oprócz nich w skład miodu wchodzą: biopierwiastki (potas, fosfor, magnez, wapń, sód, żelazo, krzem), witaminy (B1, B2, B6, PP, H, A, D, H, K, C), aminokwasy (alanina, leucyna, glutamina, arginina, metionina, aspargina, fenyloalanina i inne), kwasy organiczne i enzymy.
Jaki miód wybrać – czyli właściwości miodu w zależności od gatunku
Każdy z miodów będzie się różnił smakiem i kolorem. W zależności od gatunku, miody wykazują różne działanie, chociaż gdy spojrzycie na właściwości kilku wybranych przeze mnie rodzajów, zauważycie pewną powtarzalność. Miód świetnie się sprawdza przy chorobach układu krążenia, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, przeziębieniach. Ma właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne.
Akacjowy
Pomocny w leczeniu wrzodów żołądka, dwunastnicy, zapalenia błony śluzowej przy leczeniu nadkwasoty żołądka, zaburzeń przewodu pokarmowego i układu trawiennego. Wspomagający w chorobie wrzodowej – przyspiesza regenerację tkanki, ochronę błony śluzowej oraz usuwanie nadżerek i owrzodzeń.
Gryczany
Pomocny w schorzeniach układu krążenia, wspomagający przy niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza, sprzyja odbudowie komórek kostnych (będzie więc wspomagał regenerację przy złamaniach kości).
Lipowy
Pomocny w leczeniu grypy, przeziębienia, kaszlu, anginach, zapaleniu zatok oraz oskrzeli i płuc.
Rzepakowy
W leczeniu chorób układu pokarmowego, wrzodach żołądka i dwunastnicy, w niewydolności mięśnia sercowego. Obniża ciśnienie tętnicze, a także wspomaga w przeziębieniu i stanach zapalnych górnych dróg oddechowych,
Spadziowy
Do produkcji miodu spadziowego pszczoły wykorzystują spadź, czyli sok roślinny przetworzony przez mszyce, czerwce oraz miodówki. Owady te nakłuwają liście i pędy, wsysają sok i pobierają z niego białko (które jest dla nich pokarmem), a resztę wydalają w postaci kropek nazywanych spadzią. Może sposób powstawania spadzi nie brzmi zbyt apetycznie 😉 jednak faktem jest, że do miodu spadziowego warto się przekonać ze względu na jego najsilniejsze właściwości bakteriobójcze spośród wszystkich miodów. Dodatkowo jest również najbogatszy w mikroelementy. Poleca się go w chorobach dróg oddechowych, a także przewodu pokarmowego, układu krążenia, układu nerwowego oraz przy zaburzeniach trawienia.
Wielokwiatowy
Zalecany przy chorobach serca, pomocny w alergiach oraz leczeniu chorób górnych dróg oddechowych.
To tylko część z dostępnych gatunków miodu. Możemy znaleźć jeszcze inne miody, jak np.: koniczynowy, nostrzykowy, malinowy, wrzosowy, mniszkowy.
Jak kupić dobry miód?
Pierwsze źródło informacji to etykieta. Na niej powinna znaleźć się informacja o nazwie i adresie pasieki. Unikajmy mieszanek miodów z państw UE czy spoza UE, które można spotkać w sklepach.
Należy też sprawdzić datę rozlewu miodu – jeśli minęły 4 miesiące od tej daty, a nadal pozostaje płynny, oznacza to, że miód jest zafałszowany (np. przez dodatek wody) i tym samym utracił część swoich właściwości.
Dopóki miód ma płynną konsystencję, można sprawdzić jego jakość polewając go wąską strużką z łyżeczki na powierzchnię miodu. Jeśli utworzy się stożek i miód nie rozpływa się, to oznacza, że nie jest zafałszowany.
Kolejna metoda na sprawdzenie jakości miodu, to wlanie około dwóch łyżeczek do szklanki z zimną wodą. Jeśli miód nie jest podrobiony, spłynie równo na dno i wolno się rozpuści w przeciwieństwie do podróbki, która będzie spływała nierówno.
Jak przechowywać miód?
Miód należy przechowywać w suchym, ciemnym miejscu, szczelnie zamknięty w opakowaniu szklanym, porcelanowym lub krzemionkowym w temp. do 18 st. C.
Co, jeśli miód skrystalizował?
Każdy miód krystalizuje, tyle że w różnym tempie. Świeże miody posiadają konsystencję gęstej cieczy. Miody o dużej zawartości fruktozy, jak miód akacjowy, krystalizują wolno (nawet ponad pół roku), a te o dużej zawartości glukozy, jak miód rzepakowy, znacznie szybciej. Krystalizacja wolniej przebiega w słoiku, który jeszcze nie był otwarty. Jeśli potrzebujemy uzyskać na nowo płynną konsystencję miodu, wystarczy go lekko ogrzać (do temp. poniżej 40 st. C).
Jak używać miodu?
Bardzo ważna wiadomość jest taka, że miód traci swoje prozdrowotne właściwości w temperaturze powyżej 40st. C. Powyżej tej temperatury dochodzi do unieczynnienia niektórych enzymów oraz obniżenia aktywności antybakteryjnych miodu. Jeśli więc używamy go do gorącej herbaty w okresie przeziębienia, to niestety tracimy to, co najcenniejsze. Jeśli chcecie zadbać o swoją odporność w okresie jesienno-zimowym, to polecam picie codziennie rano wody z miodem i sokiem z cytryny rano na czczo. Jedną łyżeczkę miodu najlepiej rozpuścić w letniej wodzie wieczorem i pozostawić na noc. Rano do rozpuszczonego miodu dodajcie sok z cytryny i letnią wodę. Eliksir zdrowia gotowy 🙂 Poza tym, miodem możemy delikatnie dosłodzić np. koktajl, owsiankę czy dressing do sałatki.
Bibliografia:
- Basista K. Właściwości biologiczne i prozdrowotne miodu oraz jego zastosowanie jako zdrowa żywność. Gazeta Farmaceutyczna. 2013; 26-28.
- Bosacka K., Kozłowska-Wojciechowska M. Czy wiesz, co jesz? Poradnik konsumenta, czyli na co zwracać uwagę robiąc codzienne zakupy. Poznań: Publicat.
- Grotto D. W. 101 produktów dla zdrowia i życia. Poznań: Vesper; 2010.
- Sekrety miodu – materiały z Wszechnicy Żywieniowej SGGW